‘De Europese Unie is een raadselachtige organisatie. Europese politiek lijkt vreselijk ingewikkeld in elkaar te zitten en enkel te doorgronden door geleerde juristen of zonderlinge Europa-kenners.’

Hendrik Vos & Rob Heirbaut

De eerste twee zinnen van het boekje van Hendrik Vos en Rob Heirbaut schetsen de mening van de man in de straat met quasi perfecte eenvoud. En eenvoud, tja, dat is de rode draad door dit boek. Een uiterst technische en complexe organisatie wordt heel eenvoudig uitgelegd, begrijpbaar voor iedereen die moeite wil doen om een boek ter hand te nemen. En dat is zonder meer de belangrijkste verwezenlijking van de auteurs. De EU leeft namelijk niet of nauwelijks bij de bevolking. De enkelingen die gefascineerd zijn door het Europese project zullen misschien niet veel opsteken,  maar het boek is zonder meer een verduidelijking hoe Europa ons leven beïnvloedt. De titel spreekt met andere woorden voor zich.

Het eerste hoofdstuk is meteen een ellenlange opsomming van hoe de EU invloed uitoefent op ons leven. De euro, het effect op reizen binnen de Unie, wat Europa met onze auto’s te maken heeft, het milieu, … Noem maar op. Voor wie dat eerste hoofdstuk leest, moet het stilaan toch beginnen dagen welke verpletterende invloed Europa op ons leventje heeft. Een aansporing om wat meer interesse te tonen? Het zou wel op zijn plaats zijn.

Verder gaat het ook nog over het budget van de Europese unie en over een erg heikel punt: ‘de motor van Europa sputtert’. De EU zou niet sociaal zijn, de strijd tegen misdaad en terreur loopt lang niet van een leien dakje en de buitenlandse politiek van de EU lijkt wel een twistappel tot de 45e generatie na ons. En toch breidt Europa uit, dus ook daar wordt aandacht aan besteed. Wat ook helemaal niet mag ontbreken in een inleiding tot de Europese Unie is hoe deze organisatie precies functioneert. Alles wordt opnieuw erg duidelijk uitgelegd, op het randje van het simplistische af.

Het boeiendste hoofdstuk behandelt mijn meest prangende vragen. Onder het motto ‘save the best far last‘ komen de media aan bod. Misschien wel de belangrijkste reden waarom de EU niet leeft bij de burgers is het eenvoudige feit dat de media amper aandacht besteden aan de Unie. En ‘uit het oog, uit het hart’ geldt duidelijk voor een verre organisatie die ‘met dingen bezig is die we toch niet begrijpen’. Jammer, heel jammer. Een zonde zelfs, maar de lokalisering van nieuws zet al jaren de toon in ons medialandschap. Het blikveld van de bevolking glijdt als een spiraal af naar steeds kleiner, smaller en minisculer. De mooie, gevaarlijke, boeiende en geestesverruimende wereld wordt vakkundig afgesloten. En dat ondanks de globalisering. Het adagium think global, act local heeft al veel te lang zijn pluimen verloren. En een vogel zonder pluimen… tja, die komt niet van de grond.

De toon is gezet, het boekje geanalyseerd. Ben ik blij dat ik het gelezen heb? Ja. Heeft het mij veel nieuwe inzichten verschaft? Neen. Maar was het desondanks de moeite waard? Zonder twijfel. Het was verhelderend om een eenvoudig relaas te lezen, opbeurend om stellingen bevestigd te zien en pijnlijk om vast te stellen dat de verantwoordelijkheid voor het dumpen van de Unie in de vergeetput deels ligt bij wat ooit een droomjob was. De journalistiek moet dringend het magnifieke van het Europese project ontdekken. Even stilstaan bij een boek als dit, het magnus opum van Geert Mak of zelfs even Canvas opzetten op dinsdagavond: Europa zorgt voor ons. Dirk Verhofstadt had gelijk: Europa is het meest succesvolle vredesproject aller tijden.

Mijn interesse voor het Europese project is ondertussen meer dan duidelijk. Niet alleen omdat ik boeken over Europa lees of Europese studies volg, maar ook omdat ik oprecht geloof in de toekomst van een multipolaire wereld met de EU als één van de belangrijkste actoren. Maar lust ook het grote publiek pap van wat de believers allemaal verkondigen? Het simplisme van dit boekje van Vos & Heirbaut helpt, maar ook de persoonlijkheid van de auteurs is een serieuze duw in de rug. Een vrt-journalist, aangevuld met een charismatische en populaire professor? Een mooi recept. En dat Hendrik Vos populair is? Ja, kijk maar even op Facebook. De groep ‘Hendrik Vos for President of Europe’is het ultieme bewijs. Go, Hendrik, go!

Advertentie